„Przesyłam trochę starych zdjęć. Sam nie wiem czy są one dzisiaj ciekawe dla obecnych mieszkańców Olecka. Bez goryczy, ale więcej zdjęć w internecie z Marggrabowy, Treuburga, niż z Olecka” – napisał Pan Andrzej Sobotko.
Rzeczywiście niektóre przedwojenne pocztówki Marggrabowy osiągają spore ceny na różnego rodzaju aukcjach internetowych. Ale nic dziwnego, bo są one zapisem rzeczywistości, która miasto ukształtowała, uformowała, ale która już nie wróci. W sensie architektonicznym, mentalnym, historycznym. Historia „naszego” miasta wydaje się, na razie, mniej ekscytująca.
Tymczasem 21 stycznia 2012 roku minie 67 lat odkąd Olecko jest także naszym miejscem. 67 lat to szmat czasu, to historia co najmniej 3 pokoleń. Wielu spośród tych, którzy w pierwszych latach miasto odbudowywali i kształtowali, nie ma już wśród nas. Ich historie przepadały równie bezpowrotnie jak przedwojennych mieszkańców.
Miasto to ludzie i przestrzeń. To także niepowtarzalny klimat, atmosfera. Ludzie miasto kształtują – przestrzeń, klimat i atmosferę. Każdy, bez wyjątku wnosi coś niepowtarzalnego, unikatowego. Ocalając choćby pobieżną pamięć, o każdym mieszkańcu Olecka, ocalamy także jakąś cząstkę miasta. Najtrudniejszą do uchwycenia. Niewycenialną na internetowych aukcjach.
Na zdjęciach przesłanych przez Andrzeja Sobotko pozornie widać miasta niewiele. Fotografie niewyraźne, czarno-białe. A jednak jest w tych zdjęciach bardzo wiele indywidualnych historii z miastem związanych, miasto portretujących. Milicjant kierujący ruchem, pochody pierwszomajowe, z okazji dnia dziecka, uroczystości kościelne, mecz hokeja. Oficjalne życie państwowe miesza się z religijnym, choć przecież w tamtych latach były one tak bardzo od siebie oddalone. Młodzież uśmiechnięta i beztroska, pełna wiary w przyszłość. Żeglarze zmagający się z wiatrem, wycieczka do zniszczonej Warszawy i zdjęcie na którym “trzej panowie” zostali wykadrowani w sposób, którego dziś nie powstydziliby się mistrzowie fotografii. Jest w tych zdjęciach prawda o mieście, o ludziach, którzy je tworzyli. Jest w końcu w tych zdjęciach także tajemnica, którą odnajdujemy na przedwojennych fotografiach miasta Marggrabowa.
Dziś zdjęcia robi się niezwykle łatwo. „Cyfrówki” sprawiły, że wszyscy możemy czuć się fotografami. Obecnie niemal każdy szczegół miasta doczekał się uwiecznienia. Z różnych perspektyw, w różnym czasie, z lotu ptaka, zimą, latem, smutne i wesołe. Dokumentować dziś jest znacznie łatwiej. Ciekawe ile te zdjęcia powiedzą o nas przyszłym pokoleniom, tym którzy miasto tworzyć będą za 50 lat. Właśnie dla nich, ale też i dla nas warto odkurzyć szuflady, przetrząsnąć strychy. Zdjęcia, które wiele lat temu, ktoś zrobił przypadkiem mogą powiedzieć więcej o nas i o mieście niż naukowe dysertacje. Dlatego w tym tygodniu odkurzamy stare szuflady w poszukiwaniu dawnych pamiątek i historii, które leżą uśpione gdzieś w naszych domowych archiwach.
To, co się da utrwalić, należy zachować. Pamięć jest bardzo zawodna. Zapominamy daty, fakty, twarze. W pamięci zbiorowej pozostają jedynie doniosłe wydarzenia, w pamięci indywidualnej prawdziwa, choć przecież mocno szczątkowa historia. Nas, naszych bliskich, naszego miasta. Warto pamiętać, że indywidualne historie znikają wraz z ich właścicielami.
Dlatego dziś, tydzień po uroczystych obchodach 65 lecia ZST, zamiast obszernej relacji, publikujemy wybrane zdjęcia (udostępnione dzięki uprzejmości Oleckiego Stowarzyszenia Aktywnych “Zamek”) tych, którzy historię szkoły tworzyli. Jako portret zbiorowy pewnej cząstki historii miasta i społeczności.
Dyrektorzy (nie wszyscy) ZST:
Olek Nowicki 1951/1952
Edward Kryński 1952-1954
Eugeniusz Niebrzydowski 1954-1956
Zbigniew Kisielski 1956-1981
Antoni Guziejko 1981-1990
Piotr Gorlo 1990-2006
Marek Góryński 2006-
ZST – kadra (wybór)
Wiesław Bogucki i Edmund Bylinowicz
Adam Grabek i Zbigniew Gryncewicz
Jadwiga Gudelis, Jan Jakimowicz
Antoni Jaworski, Ludwik Jewtuch
Stefan Kalinowski, Stanisław Kazimierowicz
Jadwiga Kisielska, Stefania Korycka
Józef Kowalewski, Józef Kudaj
Eugenia Mażul, Wacław Mordas
Franciszek Oblak, Franciszek Prokop
Władysław Rząsa, Wincenty Sacharewicz
Henryk Selwocki, Józef Skórkiewicz
Mirosław Tomaszewski, Jadwiga Wąsewicz
Więcej zdjęć w galerii: https://www.iolecko.com/galeria/album/20/Oleckie-Portrety—ZST.html