Są tacy pisarze, o których nie da się napisać inaczej niż to, że pozostaną niezastąpieni. I są takie książki, których nie da się zapomnieć i o których z pewną nostalgią mówi się: dziś się już tak nie pisze. Edmund Niziurski pisał scenariusze dramaty, słuchowiska, powieści dla dorosłych, ale w trwałej pamięci pozostanie przede wszystkim jako autor niezapomnianych książek dla młodzieży.
Swoje historie snuł staromodnie. Czerpiąc z klasycznych wzorców. Jego powieści pozbawione magii, hokus-pokus, smoków, cudacznych stworów i fantasy posiadały jedną nieprawdopodobną cechę – pobudzały wyobraźnię. Magię w jego książkach tworzyli nie jacyś nadzwyczajni bohaterowie, ale chłopcy z podwórka, z sąsiedztwa. Jakiż oni mieli piękny świat – dziur w płocie, zapomnianych magazynów, krzaków. Świat bez playstation, komórek i konsol do gry. Mimo to jego bohaterowie nigdy się nie nudzili (czytelnicy zresztą też), bo mieli coś co ich wyróżniało – niezwykłą wyobraźnię. A do tego nie trzeba być herosem.
“Księga urwisów”, “Niewiarygodne przygody Marka Piegusa”, “Awantura w Niekłaju”, “Klub włóczykijów” i przede wszystkim “Sposób na Alcybidesa” z ełckim akcentem to książki, bez których trudno wyobrazić sobie porządne dzieciństwo. Niziurski miał sporo szczęścia do ekranizacji. Żaden ze współczesnych polskich pisarzy dla młodzieży nie może pochwalić się taką ilością filmowych adaptacji. Pisał barwnie, potrafił bawić się językiem (słynne nazwiska bohaterów), posługiwał się komizmem, groteską, humorem słownym na wysokim poziomie. W późniejszym okresie zaczął wprowadzać do swojej twórczości także elementy fantastyki, ale na zawsze pozostanie w pamięci jako ojciec tych wszystkich niesfornych chłopaków, którzy dzieciństwo spędzili biegając po podwórkach, a nie przed monitorem komputera.
Proza Niziurskiego broni się także dziś. Pomimo licznych językowych anachronizmów. Wyobraźnia jednak nigdy się nie starzeje.
Edmund Niziurski urodził się 10 lipca 1925 roku. Zmarł, wczoraj 9 października 2013 roku w wieku 88 lat.
Foto: Mariusz Kubik, http://www.mariuszkubik.pl
