Heimatbrief
Ukazał się nowy, rocznicowy (70-ty) numer “Treuburger Heimatbrief”. Jest to publikacja dobrze znana olecczanom, regularnie przedstawiająca wspomnienia, jak i aktualne wydarzenia związane z byłymi mieszkańcami miasta zrzeszonymi w Stowarzyszeniu dawnych mieszkańców powiatu Olecko w Leverkusen (KreisgemeinschaftTreuburg).
W tym numerze m.in. relacja Minny Nowotka z Wężewa (Wensöwen /Eibenau), jej emocje związane z podróżą w rodzinne strony. Dzisiejsi mieszkańcy wsi Mazury mogą przeczytać wiele informacji o przedwojennych jej mieszkańcach. Z książki dr. Rudolfa Grenza “Der Kreis Treuburg” przytoczony jest fragment dotyczący historii Dworku Mazurskiego, zaś z książki “Mädchenjahre In Masuren” autorstwa dr Eriki Klawiter (Ruen), pochodzącej z majątku Chełchy koło Dunajka, możemy zapoznać się z życiem codziennym w majątku, dowiedzieć się czegoś więcej o ludziach w nim pracujących. Dr Jörn Barforf i Ute Eicher przybliżają sylwetkę wschodniopruskiej artystki – Lieselotte Plangger-Popp, która zajmowała się przede wszystkim grafiką, a studia ukończyła w Königsbergu. Guido Klink pisze o międzynarodowej sieci tras europejskich czyli po prostu: jak z odległego zakątka Europy zjechać wprost na olecką obwodnicę. Można zapoznać się także z sylwetką Uwe Richratha – burmistrza Leverkusen, współpracującego ze Stowarzyszeniem i sympatyzującego z partią SPD (Socjaldemokratyczna Partia Niemiec), do której przystąpił w 2000 roku.
Jest też i informacja o wyjeździe studyjnym do Kaliningradu, takiej literacko-muzycznej wyprawie do Prus Wschodnich i świata rodu Dönhoff. Jörg Knierim pisze ciepło o ostatniej podróży do Olecka, latem 2015 roku: o zwyczajowym obejściu placu, kiedy przewodnikami po przeszłości są I. Mayer-Huwe i W. Rohr, o licznych spotkanych (oficjalnych i tych mniej), o wycieczkach po oleckiej okolicy. Są i podziękowania dla dr. Szeremety, który opiekował się panią I. Mayer-Huwe, kiedy niespodziewanie podczas pobytu w Olecku trafiła do szpitala. Można przeczytać o słońcu i o niebie, jego kolorze, który ponoć na Mazurach jest taki, że nigdzie indziej drugiego takiego nie ma, o wciąż żywym micie największego rynku i o pewnym domu rodzinnym w Zatykach, który wciąż istnieje. Życzenia wszystkiego dobrego w roku 2016 składa szefowa Stowarzyszenia – Ingrid Meyer-Huwe (Kreisvertreterin). Irmgard Klink – reprezentująca Zarząd Stowarzyszenia (Geschäftsführung) wspomina pierwszy numer czasopisma “Treuburger Heimatbrief”, przy redagowaniu którego brał udział w 1980 roku Achim Tutlies (urodzony w Cimochach/Czymochen/Reuß, 89 lat), na czele Stowarzyszenia stał wtedy Reinhard von Gehren.
Byli mieszkańcy Prus Wschodnich, oprócz wydawania “Treuburger Heimatbrief”, spotykają sie także regularnie na corocznych zjazdach (np.: Zjazd Landsmannschaft Ostpreusen, spotkania w Fintel). Kierowani nostalgią utrwalają w pamięci przedwojenne nazwy miast, konkretne miejsca, indywidualne wspomnienia, fotografie, zapomniane smaki. I prawda jest taka, iż zarówno my, jak i oni, wywodzimy się z tego samego miasta (lub jego okolic), zamkniętego w historycznych epokach i w rozmaitych wspomnieniach, które charakteryzuje wielowarstwowość narracji, a wspomnienia nacechowane są różnymi przestrzeniami kulturowymi, także upływem czasu. Nacechowane są również emocjami: epoką wyidealizowanego dzieciństwa, wiekiem dojrzałym, mitami, mają elementy wspólne, jak i rozbieżne. Prowadzą do jednoznaczności lub/i wieloznaczności pamięci. Wielowarstwowość i wieloznaczność, dostęp do tych narracji i pamięci, chociażby w postaci “Treuburger Heimatbrief” i licznych, indywidualnych rozmów, pozwala zrozumieć teraźniejszość, zrozumieć się w dziejach świata, bez umiejscawiania się w konkretnej pamięci. Europa XX wieku to wciąż nie jest łatwy temat.
E.K.
