Pigułka Murti-Binga
Szukanie w literaturze odpowiedzi na to, co nas kształtuje (co sprawia, że jesteśmy tacy, a nie inni), nie jest niczym nowym. Wciąż kusi zamysł pigułki, która w sposób organiczny po zażyciu utworzyłaby w ludziach jeden spójny światopogląd, poczucie zadowolenia i szczęścia.
Czy jeden spójny światopogląd jest możliwy i taki człowiek szczęśliwy? I czy taka deterministyczna wizja świata ma jeszcze sens? A jeśli już ta deterministyczna koncepcja jednak upadła i jeśli niczego nie jesteśmy w stanie przewidzieć ani uporządkować (nawet jeśli wydaje nam się, że posiadamy środki, wiedzę i wyobraźnię), gdyż za przypadkowością (pozorną) i losowością nie kryją się deterministyczne mechanizmy kontrolujące wszystko, to czy i pigułka Murti-Binganie jest przeterminowanym środkiem zaradczym? Być może teraz człowiekowi pomoże coś nowego, chociażby Teoria Wielu Światów, która z punktu widzenia naukowego obali jednoświatowe wizje i tym samym problemy światopoglądowe. Bo, jeśli istnieje nieskończenie wiele innych Wszechświatów, to na każdym z nich, równolegle, mogłyby mieszkać istoty o sobie tylko spójnych światopoglądach. Oznaczałoby to ni mniej, ni więcej, że żadna pigułka nie jest już człowiekowi potrzebna, jedynie wiedza, jak przenikać światy, jak je zasiedlać, lub jak pewne sprawy zostawić poza horyzontem zdarzeń.
Czy jednak Teoria Wielu Światów podlegająca nieprzewidywalności nie ma w sobie także paru pułapek dla tych zakusów uporządkowania? Czy nieprzewidywalność świata zaskoczy nas wkrótce bardziej niż moglibyśmy się tego spodziewać? Czy fakt, że ktoś (powiedzmy, jakaś boska istota) po prostu pogrywa sobie z naszym losem w kości ma znaczenie dla naszych zachowań? I czy świat aby naprawdę jest taki, jakim go widzimy, lub chcemy widzieć? Pytania na rok 2016 się mnożą.
E.K.
