Informacja nadesłana:
Szanowni Państwo, W imieniu organizatorów Kongresu Kultury 2016, zachęcamy do zapoznania się z inicjatywą “Kultura Niepodległa” oraz złożenia podpisu pod jej postulatami. Szczegółowe informacje znajdą Państwo poniżej (manifest, postulaty i krótka eksplikacja).
Prawie osiem lat po zwołaniu się Obywateli Kultury wokół postulatu “1% na kulturę”, pięć lat po publicznej akcji “Teatr nie jest produktem, widz nie jest klientem”, trzy lata po wydarzeniach związanych ze spektaklem “Golgota Picnic” i rok po Kongresie Kultury 2016, zaniepokojeni działaniami politycznymi przeciwko instytucjom kultury (również mediom publicznym) i społecznym inicjatywom (m.in. obcięcie budżetu projektu edukacyjnego Bardzo Młoda Kultura), zwołujemy się jeszcze raz. Oficjalnie zaczynamy 24 sierpnia. To tego dnia ogłosimy w całej Polsce Manifest i Postulaty Kultury Niepodległej bardzo prosimy nie udostępniać tych dokumentów publicznie, w mediach tradycyjnych i społecznościowych do 24 sierpnia. Prosimy za to o zbieranie podpisów poparcia wśród tworzących środowiska kulturalne.
Jeżeli chcą Państwo dołączyć do inicjatywy, prosimy o przesłanie swojego podpisu (z podaniem imienia i nazwiska, profesji oraz miejscowości) pod adresem podpisy@kulturaniepodlegla.pl. Prosimy też o rozpowszechnianie naszej inicjatywy wśród znajomych i współpracowników. Postaramy się koordynować współpracę lokalnych środowisk twórczych. Wśród dotychczasowych podpisanych są m.in.: Mirosław Bałka, Magdalena Cielecka, Maria Janion, Grzegorz Jarzyna, Agnieszka Holland, Katarzyna Kozyra, Zygmunt Miłoszewski, Maja Ostaszewska, Paweł Pawlikowski, Grzegorz Rosiński, Wojciech Smarzowski, Paweł Demirski i Monika Strzępka, Małgorzata Szumowska, Wojciech Tochman, Olga Tokarczuk, Grzegorz Turnau, Xawery Żuławski.
Działalność Kultury Niepodległej rozpoczniemy w całej Polsce 2 i 3 września. Zapraszamy wszystkich w całej Polsce do organizowania publicznych koncertów, wykładów, odczytów, wieczorów autorskich, happeningów, wystaw. Prosimy zgłaszać swoje pomysły wraz z ich krótkim opisem pod adresem wydarzenia@kulturaniepodlegla.
Z wyrazami szacunku, Kongres Kultury 2016
MANIFEST KULTURY NIEPODLEGŁEJ
Niepodległy kraj zasługuje na niepodległą kulturę. Wszystkim, którym ta idea jest bliska, mówimy: bądźcie z nami!
Nie reprezentujemy żadnej partii ani ideologii. Różnią nas poglądy polityczne, estetyczne i filozoficzne, miejsce zamieszkania i status społeczny. Łączy nas idea kultury niepodległej, wolnej, otwartej, czerpiącej siłę z różnorodności.
Kultura polska jest taka, jacy są Polacy: prawicowa i lewicowa, konserwatywna i awangardowa, patriotyczna i kosmopolityczna, chrześcijańska i świecka. Nie da się zredukować do narzędzia jakiejkolwiek opcji politycznej ani światopoglądowej. Kultura – tak jak demokracja – jest przestrzenią dialogu w duchu poszanowania wolności i różnorodności. A w chwili, gdy demokracja jest zagrożona, staje się depozytariuszem niesionych przez nią wartości.
Od wielu lat politycy w Polsce próbują, używając środków nacisku ekonomicznego, organizacyjnego i wyznaniowego, wykluczyć z publicznego obiegu niezależnie myślących twórców. Tym samym pozbawiają Polaków wolności wyboru i dostępu do kultury.
Próby podporządkowania kultury tej lub innej opcji światopoglądowej uderzają we wszystkich: żyjących współcześnie i tych, którzy przyjdą po nas. Jesteśmy odpowiedzialni za dziedzictwo, które zostawimy przyszłym pokoleniom. Naród pozbawiony dostępu do kultury otwartej i różnorodnej, traci zdolność do dialogu i krytycznego myślenia, stając się podatnym na manipulacje.
Nie godzimy się na to.
Będziemy walczyć o polską kulturę. Na kartach książek, na łamach prasy, na ekranach kin, na scenach teatralnych i estradach, w galeriach, w internecie i telewizji, w przestrzeni publicznej, wszędzie tam, gdzie spotykamy się z widzami, słuchaczami i czytelnikami.
Rozpoczynamy naszą działalność edukacyjną i artystyczną od ogłoszenia obywatelskich obchodów stulecia niepodległości Rzeczpospolitej. Ruch KULTURY NIEPODLEGŁEJ uczci tę rocznicę z dala od działań politycznych i propagandowych. Będziemy obecni w całej Polsce: w miastach, miasteczkach i na wsiach, wszędzie tam, gdzie ludzie wierzą w moc i znaczenie kultury.
My, ludzie sztuki, artystki i artyści, animatorzy, uczestnicy kultury, by bronić prawa każdego obywatela do nieograniczonego korzystania z dóbr kultury, powołujemy ruch KULTURA NIEPODLEGŁA.
POSTULATY KULTURY NIEPODLEGŁEJ
W imieniu środowisk twórczych, animatorów, edukatorów i wszystkich, którym bliska jest przyszłość polskiej kultury, żądamy:
- Powołania mocą ustawy Obywatelskiej Rady Kultury, składającej się z przedstawicieli środowisk twórczych i animatorów kultury z całej Polski, wybieranych w sposób otwarty, jawny i przejrzysty. Zadaniem Rady będzie opiniowanie polityki kulturalnej i działalności edukacyjnej państwa.
- Przyjęcia zasady pozytywnej rekomendacji Obywatelskiej Rady Kultury dla kandydatów na Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
- Stworzenia na szczeblu samorządowym obywatelskiego mechanizmu finansowania i dystrybucji środków na kulturę, na wzór organizacji pożytku publicznego i budżetów partycypacyjnych.
- Zwiększenia rzeczywistego dostępu do kultury dla każdego bez względu na status społeczny i ekonomiczny czy miejsce zamieszkania, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, seniorów i grup wykluczonych.
- Przywrócenia edukacji kulturowej w powszechnym systemie nauczania rozumianej nie tylko jako przybliżanie dziedzictwa, ale również nauki uczestnictwa w kulturze współczesnej.
- Przywrócenia misyjności mediów publicznych, co rozumiemy jako zaspokajanie, ale i kształtowanie potrzeb kulturalnych otwartego, nowoczesnego społeczeństwa, zgodnie z Obywatelskim Paktem na rzecz Mediów Publicznych.
- Zagwarantowania autonomii i niezależności instytucji kultury, publicznych i niepublicznych, ze szczególnym uwzględnieniem przejrzystego sposobu powoływania ich władz, zasad finansowania i oceny programów.
- Wprowadzenia zakazu stosowania cenzury w jakiejkolwiek formie: instytucjonalnej, prewencyjnej, ekonomicznej, prawnej, represyjnej, wewnętrznej, politycznej, wyznaniowej lub ideologicznej.
O NAS
1. Kim jesteśmy?
Po latach, a może dekadach zaniechań – zarówno ze strony władz RP, jak i samego środowiska artystycznego – chcemy mądrze i skutecznie walczyć o przyszłość polskiej kultury.
2. Kim nie jesteśmy?
Nie jesteśmy i nie chcemy być związani z żadną partią polityczną. Wierzymy, że nie potrzeba polityków, by skutecznie działać. Nie jesteśmy finansowani z żadnych źródeł publicznych.
3. Kim chcemy być?
Chcemy być ruchem wspierającym kulturę w Polsce, strzegącym jej wolności i niezależności. Ogromną wagę przywiązujemy do działalności edukacyjnej. Pragniemy połączyć twórców z edukatorami i animatorami kultury, aby stworzyć projekt edukacji kulturowej, która nauczy nie tylko jak czerpać z dziedzictwa, ale i w jaki sposób stać się świadomym uczestnikiem kultury współczesnej. Korzystanie z bogactw kultury to umiejętność, a nie talent. Pragniemy, aby Kultura Niepodległa była obecna w miastach, miasteczkach i na wsiach.
4. Dlaczego to robimy?
Wierzymy, że obcowanie ze sztuką to jedna ze szkół obywatelskich postaw. Nasza tożsamość zbudowana jest na kulturalnym dziedzictwie – dziś to my tworzymy dziedzictwo dla naszych dzieci i wnuków. Trzeba zadbać, żeby powstawało w jak największej różnorodności głosów, form i poglądów.
5. Od czego zaczynamy?
Od obchodów stulecia niepodległości – zorganizowanych oddolnie, niezależnie od działań Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uważamy, że rok 2018 to wspaniała okazja, aby przypomnieć, że polskość ocalała dzięki aktywności kulturalnej, edukacyjnej i artystycznej społeczeństwa – a nie jedynie dzięki generałom i zbrojnym powstaniom. Ludzie, którzy wbrew przeciwnościom losu i prześladowaniom przechowali język i tradycję zasługują na miano bohaterów – ponieważ to oni uratowali kulturowy kod, do którego mogły się odwoływać kolejne walczące o wolność pokolenia.
6. W jaki sposób jako obywatele możemy mieć wpływ na kulturę?
Decydując o losie części środków, jakie państwo przeznacza na kulturę – podobnie jak się to dzieje w przypadku organizacji pożytku publicznego lub budżetów partycypacyjnych.
7. Co jest naszym głównym celem?
Opracowanie takich zmian prawnych, które w pełni odzwierciedlą oczekiwania środowisk twórczych i zarazem zrealizują postulat powszechnego dostępu do kultury i edukacji kulturowej. Zdajemy sobie sprawę, że wymaga to kompetencji, rozwagi i czasu, dlatego zmiany prawne będziemy tworzyli niezależnie od innych podejmowanych przez Kulturę Niepodległą działań.
8. Co należy zrobić jak najszybciej?
Powołać mocą ustawy Obywatelską Radę Kultury, której członkowie byliby wybierani w sposób demokratyczny, przejrzysty i jawny z przedstawicieli środowisk twórczych oraz edukatorów i animatorów kultury w całej Polsce. Najważniejszą kompetencją ORK byłoby opiniowanie kandydatów na ministra kultury i budżetu na kulturę oraz tworzenie przy udziale administracji krajowej i samorządowej obejmujących całą Polskę programów uczestnictwa w kulturze.
9. W myśl jakiej podstawy prawnej realizować ideę „pracy u podstaw”?
Poprzez wprowadzenie do powszechnego systemu szkolnictwa programu edukacji kulturowej, który pozwoliłby nauczyć dzieci i młodzież nie tylko poznawania narodowego oraz światowego dziedzictwa, ale także aktywnego uczestnictwa we współczesnym życiu kulturalnym i artystycznym.
10. Kiedy zaczynamy?
Działalność Kultury Niepodległej rozpoczynamy 2 i 3 września. Zapraszamy do organizowania publicznych koncertów, wykładów, odczytów, wieczorów autorskich, happeningów, wystaw. Prosimy zgłaszać swoje pomysły wraz z ich krótkim opisem pod adresem wydarzenia@kulturaniepodlegla.pl. Wszystkie wydarzenia muszą być bezpłatne i publicznie dostępne. Prosimy o ich dokumentację i rejestrację.
